تاثیر ارتفاع زدن و تغییر سیستم تعلیق بر میزان فرمان خودرو
بسیاری از علاقه‌مندان به خودرو برای بهبود ظاهر (اسپرت کردن) یا تغییر ویژگی‌های حرکتی (هندلینگ)، اقدام به تغییر ارتفاع خودرو یا تعویض اجزای سیستم تعلیق می‌کنند. این تغییرات، هرچند کوچک، تاثیرات مستقیم و چشمگیری بر زوایای چرخ‌ها (میزان فرمان) می‌گذارند. نادیده گرفتن این تاثیرات می‌تواند منجر به رانندگی ناپایدار، سایش شدید و زودهنگام لاستیک‌ها و کاهش ایمنی شود.
تاثیر مستقیم "ارتفاع زدن" (کم کردن ارتفاع)
کم کردن ارتفاع خودرو، که معمولاً با استفاده از فنرهای کوتاه‌تر (فنر اسپرت) یا سیستم‌های تعلیق قابل تنظیم (کمک‌فنرهای رزوه ای یا پنوماتیک) انجام می‌شود، به طور مستقیم هندسه سیستم تعلیق را تغییر می‌دهد. این تغییرات عمدتاً بر دو زاویه کلیدی تاثیر می‌گذارند:
1. تاثیر بر زاویه کمبر (Camber):
هنگامی که خودرو را پایین می‌آورید، بازوهای کنترلی سیستم تعلیق (طبق‌ها) در زاویه متفاوتی قرار می‌گیرند. در اکثر سیستم‌های تعلیق رایج (مانند مک‌فرسون)، این جابجایی باعث می‌شود بالای چرخ‌ها به سمت داخل بدنه کشیده شود. نتیجه این امر، ایجاد "کمبر منفی" است.
پیامدها: کمبر منفی بیش از حد (مثلاً بیشتر از منفی 1.5 یا منفی 2.0 درجه، بسته به خودرو) باعث سایش شدید لبه داخلی لاستیک‌ها می‌شود. هرچند مقدار کمی کمبر منفی می‌تواند چسبندگی در پیچ‌ها را افزایش دهد، اما مقدار زیاد آن در رانندگی مستقیم، سطح تماس لاستیک با جاده را کاهش داده و باعث فرسودگی نامتوازن و سریع تایرها می‌گردد.
2. تاثیر بر زاویه تو (Toe):
تغییر ارتفاع، طول موثر "میل فرمان" (Tie Rod) را نسبت به سایر اجزا تغییر می‌دهد. با پایین آمدن خودرو، چرخ‌ها تمایل دارند به سمت داخل (Toe-in) یا خارج (Toe-out) بچرخند. در اکثر خودروها، کم کردن ارتفاع باعث ایجاد "تو-اوت" یا سر باز شدن چرخ‌های جلو می‌شود.
پیامدها: "تو-اوت" باعث می‌شود خودرو در مسیر مستقیم ناپایدار باشد و راننده دائماً نیاز به اصلاح مسیر با فرمان داشته باشد. این حالت که به آن "پرسه زدن" (Wandering) هم می‌گویند، رانندگی را خسته‌کننده می‌کند. مهم‌تر از آن، هرگونه انحراف زاویه "تو" از حالت استاندارد، حتی به اندازه 0.2 درجه، به شدت باعث سایش سریع و پَر-مانند (Feathering) در سطح لاستیک می‌شود.
تاثیر تغییرات دیگر در سیستم تعلیق
علاوه بر تغییر ارتفاع، سایر دستکاری‌ها نیز می‌توانند زوایای فرمان را به هم بزنند:
نصب کیت‌های بدنه یا اسپیسر چرخ (Wheel Spacer): استفاده از اسپیسر برای بیرون آوردن چرخ‌ها، اهرم فشار روی سیستم تعلیق را تغییر می‌دهد و می‌تواند زوایای کمبر و SAI را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین فشار بیشتری به بلبرینگ چرخ وارد می‌کند.
تعویض بوش‌ها و طبق‌ها: استفاده از بوش‌های پلی‌اورتان یا طبق‌های قابل تنظیم (Adjustable Control Arms) می‌تواند به خودی خود باعث تغییر در زوایای کستر و کمبر شود. طبق‌های قابل تنظیم ابزاری مفید برای اصلاح زوایای به هم ریخته پس از ارتفاع زدن هستند.
تصادفات و آسیب‌های شاسی: هرگونه ضربه به چرخ‌ها، جدول یا دست‌اندازهای شدید می‌تواند باعث خم شدن طبق، سگ‌دست یا حتی جابجایی جزئی شاسی شود. این آسیب‌ها مستقیماً زوایای کستر، کمبر و SAI را تغییر می‌دهند و اغلب با میزان فرمان عادی قابل اصلاح نیستند. در این موارد، قرمز ماندن یک عدد در گزارش نهایی میزان فرمان، نشان‌دهنده یک ایراد قطعه یا شاسی است.
چرا میزان فرمان پس از هر تغییر در تعلیق ضروری است؟
هر زمان که ارتفاع خودروی خود را تغییر می‌دهید یا قطعه‌ای از سیستم تعلیق (مانند فنر، کمک‌فنر، طبق یا بوش) را تعویض می‌کنید، زوایای چرخ‌ها از تنظیمات کارخانه خارج می‌شوند. بنابراین، انجام "میزان فرمان سه بعدی (۳D)" یک مرحله ضروری و غیرقابل اجتناب است.
یک تکنسین ماهر با استفاده از دستگاه میزان فرمان، زوایای جدید را اندازه‌گیری کرده و تا حد امکان آنها را به محدوده استاندارد کارخانه بازمی‌گرداند. در خودروهایی که ارتفاع زیادی کم کرده‌اند، ممکن است بازگرداندن تمام زوایا به حالت سبز (استانdard) بدون استفاده از کیت‌های اصلاحی (مانند پیچ کمبر یا کمبر کیت) امکان‌پذیر نباشد. در این شرایط، تکنسین تلاش می‌کند تا زوایا را به حالتی برساند که کمترین سایش لاستیک و بهترین پایداری ممکن را فراهم کند و تفاوت بین دو سمت چپ و راست به حداقل برسد.
در نتیجه، "ارتفاع زدن" بدون انجام میزان فرمان، یک اشتباه پرهزینه است که نه تنها عمر لاستیک‌های شما را به شدت کاهش می‌دهد، بلکه ایمنی و کیفیت سواری خودرو را نیز به خطر می‌اندازد.
برای دریافت خدمات تخصصی میزان فرمان سه بعدی و مشاوره رایگان در خصوص تنظیمات سیستم تعلیق خودروهای ارتفاع خورده و استاندارد، ما در کنار شما هستیم. تیم ما با بهره‌گیری از دقیق‌ترین تجهیزات روز دنیا، سلامت و پایداری خودروی شما را تضمین می‌کند. برای هماهنگی و دریافت نوبت با شماره زیر تماس بگیرید:
09198779198