تفاوت بین میزان فرمان، بالانس چرخ و جلوبندی چیست؟ (راهنمای کامل)
بسیاری از رانندگان اصطلاحات “میزان فرمان”، “بالانس چرخ” و “جلوبندی” را به جای یکدیگر استفاده می‌کنند یا تصور می‌کنند که همه این‌ها یک سرویس واحد هستند. در حالی که این سه مفهوم کاملاً با یکدیگر در ارتباطند، هر کدام به بخش متفاوتی از سلامت و عملکرد خودرو اشاره دارند و مشکلات متفاوتی را حل می‌کنند. درک تفاوت آن‌ها به شما کمک می‌کند تا مشکل خودروی خود را بهتر تشخیص دهید و هزینه درستی برای سرویس مورد نیاز بپردازید.
1. میزان فرمان (Wheel Alignment)
هدف چیست؟ میزان فرمان به تنظیم زوایای چرخ‌ها مربوط می‌شود تا آن‌ها طبق مشخصات کارخانه، کاملاً عمود بر زمین و موازی با یکدیگر باشند. این کار برای اطمینان از تماس صحیح و یکنواخت سطح لاستیک با جاده انجام می‌شود.
چه کاری انجام می‌شود؟ تکنسین با استفاده از دستگاه‌های دقیق کامپیوتری، سه زاویه اصلی را تنظیم می‌کند:
کمبر (Camber): زاویه عمودی چرخ نسبت به جاده (انحراف به داخل یا خارج).
کستر (Caster): زاویه محور فرمان نسبت به خط عمود (تأثیر بر پایداری در حرکت مستقیم و بازگشت فرمان).
تو (Toe): زاویه موازی بودن چرخ‌ها نسبت به یکدیگر (انحراف جلوی چرخ‌ها به سمت داخل یا خارج).
چه زمانی به آن نیاز دارید؟ (علائم مشکل)
کشیده شدن فرمان به یک سمت در جاده صاف.
کج بودن غربیلک فرمان هنگام حرکت مستقیم.
سایش نامنظم و غیرطبیعی لاستیک‌ها (سایش لبه داخلی یا خارجی).
پس از برخورد با چاله، جدول یا تصادف.
هنگام تعویض لاستیک نو یا قطعات سیستم تعلیق.
خلاصه میزان فرمان: مشکل مربوط به جهت و زاویه قرارگیری چرخ‌ها است، نه لرزش.
2. بالانس چرخ (Wheel Balancing)
هدف چیست؟ بالانس چرخ به توزیع یکنواخت وزن در مجموعه چرخ (شامل لاستیک و رینگ) مربوط می‌شود. حتی تفاوت‌های کوچک در وزن قسمت‌های مختلف یک چرخ می‌تواند در سرعت‌های بالا باعث ایجاد لرزش‌های شدید شود.
چه کاری انجام می‌شود؟ تکنسین چرخ را از خودرو جدا کرده و روی دستگاه بالانسر قرار می‌دهد. دستگاه چرخ را با سرعت بالا می‌چرخاند و نقاط نامتوازن و سنگین‌تر را شناسایی می‌کند. سپس، با چسباندن یا کوبیدن وزنه‌های سربی کوچک در نقاط مشخصی از رینگ، این عدم توازن را جبران کرده و وزن کل مجموعه را به طور یکنواخت توزیع می‌کند.
چه زمانی به آن نیاز دارید؟ (علائم مشکل)
لرزش فرمان در سرعت‌های خاص (معمولاً بین 80 تا 120 کیلومتر بر ساعت). اگر لرزش فقط در فرمان حس شود، مشکل به احتمال زیاد از چرخ‌های جلو است.
لرزش در اتاق خودرو یا صندلی‌ها در سرعت‌های بالا. اگر لرزش در کل بدنه حس شود، احتمالاً چرخ‌های عقب از بالانس خارج شده‌اند.
بعد از هر بار تعویض یا تعمیر لاستیک (مثلاً پنچرگیری).
وقتی یکی از وزنه‌های بالانس روی رینگ کنده می‌شود.
خلاصه بالانس چرخ: مشکل مربوط به لرزش ناشی از توزیع نامتوازن وزن چرخ است، نه کشیده شدن فرمان.
3. جلوبندی (Front-End / Suspension System)
هدف چیست؟ جلوبندی یک اصطلاح کلی است که به مجموعه قطعات مکانیکی سیستم تعلیق و فرمان در قسمت جلوی خودرو اشاره دارد. این قطعات وظیفه اتصال چرخ‌ها به شاسی، جذب ضربات ناشی از ناهمواری‌های جاده و کنترل حرکات خودرو را بر عهده دارند.
شامل چه قطعاتی است؟ این مجموعه شامل اجزای متعددی مانند کمک‌فنرها، فنرها، طبق‌ها (بالا و پایین)، سیبک‌ها (فرمان و طبق)، بوش‌های لاستیکی، میل تعادل (موج‌گیر) و جعبه فرمان است.
چه زمانی به آن نیاز دارید؟ (علائم مشکل)
شنیدن صداهای غیرعادی (تق تق، کوبش، جیر جیر) هنگام عبور از دست‌اندازها یا پیچیدن.
احساس لقی یا خلاصی بیش از حد در فرمان.
“شیرجه زدن” جلوی خودرو هنگام ترمزگیری شدید.
احساس کوبش و انتقال شدید ضربات جاده به اتاق.
عدم پایداری خودرو در پیچ‌ها.
خرابی یا پارگی گردگیرها و نشت گریس از قطعات.
خلاصه جلوبندی: مشکل مربوط به سلامت فیزیکی قطعات سیستم تعلیق و فرمان است که منجر به صدا، کوبش و ناپایداری می‌شود.
ارتباط این سه با یکدیگر:
خرابی جلوبندی (مثلاً لقی سیبک) باعث می‌شود میزان فرمان به هم بخورد و ثابت نماند. در این حالت، تا زمانی که قطعه خراب تعمیر نشود، تنظیم فرمان بی‌فایده خواهد بود.
میزان فرمان نادرست، باعث سایش نامنظم لاستیک می‌شود. لاستیک ساییده شده و ناهموار نیز می‌تواند باعث لرزش (شبیه به عدم بالانس) شود.
معمولاً پس از هرگونه تعمیر جلوبندی (مانند تعویض طبق یا سیبک)، انجام میزان فرمان الزامی است.
هنگام تعویض لاستیک، توصیه می‌شود هم بالانس چرخ و هم میزان فرمان انجام شود تا سلامت لاستیک نو تضمین گردد.
یک تعمیرکار خوب ابتدا جلوبندی را بررسی می‌کند، در صورت نیاز قطعات خراب را تعویض می‌کند و سپس برای نهایی کردن کار، میزان فرمان را انجام می‌دهد.
برای ارتباط و مشاوره تخصصی در زمینه خدمات جلوبندی و میزان فرمان، می‌توانید با شماره زیر تماس حاصل فرمایید:
09198779198